همه‌ی ما می‌خواهیم فرزندانمان حرف شنو باشند. خیلی اوقات، وادار كردن بچه‌ها به این كه رفتار شایسته‌ای داشته باشند مشكل است. روش " هر چه می‌گویم همان است " كه بیشتر والدین به آن متوسل می‌شوند، معمولاً بی‌فایده است. خوشبختانه روش‌هایی برای اداره رفتار بچه‌ها وجود دارد كه بدون برخورد، بدون اشك و قهر، فریاد، كتك كاری، یا توهینِ زبانی است. در این مبحث سعی كرده‌ایم اصولی را ارائه دهیم كه عمل به آنها به شما و فرزندتان كمك می‌كند تا به هدف مطلوب برسید. شروع واقعی این گونه تربیت، از سال‌های آغاز كودكی است. 

1 – برخورد مثبت داشته باشید. به رفتار مناسب فرزند خود توجه كنید و در همان لحظه از آن تعریف كنید. سپس از او درخواست نمایید( یا او را راهنمایی كنید) تا فعالیت بعدی را انجام دهد. در این روش برای هر كاری كه كودك درست انجام می‌دهد امتیازی قائل شوید، به نوعی كه گویی جادویی در كار است، او به طور باور نكردنی، درخواست‌های بعدی را اجابت می‌كند. به طور مثال به او بگویید: آفرین كه یك لیوان شیر خوردی. حالا بیا كمی تخم مرغ بخور. خیلی خوب مسواك زدی. حالا بیا لباس خوابت را بپوش. 

به رفتار مناسب فرزند خود توجه كنید و در همان لحظه از آن تعریف کنید.

 2 – برای كنترل او به نرمی رفتار كنید. هر گاه ازكودك خود خواهشی دارید، به سمت او بروید و به نرمی او را لمس كنید. به طوری كه حضور شما تقریباً موافقت كودكتان را ضمانت كند. اكنون درست در جایی هستید كه فرمان شما به یك عمل تبدیل می‌شود. هنگامی كه خواهر و برادر مشغول نزاع و درگیری هستند، نباید با داد و بیداد دعوا را متوقف كنید. به جای آن، به طرف آنها بروید و صحبت كنید. خیلی اوقات همین آرامش شما برای ساكت كردن بچه‌ها كافی است. 

اگر می‌خواهید موافقت كودك خود را جلب كنید كمتر از " نه مؤكد " استفاده كنید و حتی المقدور از حبس كردن او در اتاقش خودداری نمایید. 

3 – فرزند خود را راهنمایی كنید. اگر او به چیزی دست می‌زند كه نباید دست بزند، به او بفهمانید كه دقیقاً چه چیزهایی را می‌تواند لمس كند یا بردارد. اگر او روی مبل بالا و پایین می‌پرد، به جای اینكه او را سرزنش كنید، جایی را كه می‌تواند جست و خیز كند به او نشان دهید. اگر فرزندتان روی دیوار رنگ آمیزی می‌كند، مداد رنگی را از دسترسش دور كنید و برایش توضیح دهید كه چطور می‌تواند از مداد رنگی به درستی استفاده كند. اگر فرزند خردسالتان روی میز ایستاده و می‌خواهید او را پایین بیاورید، به او بگویید " اجازه نداری روی میز بایستی، خودت پایین می‌آیی یا من كمكت كنم؟ " در این صورت شما به نوعی ناتوانی های او را مهار می‌كنید و اعتماد به نفس از شما به فرزندتان انتقال می‌یابد. 

 هر گاه ازكودك خود خواهشی دارید، به سمت او بروید و به نرمی او را لمس كنید. 

 4– فرزند خود را برای حضور در جمع آماده كنید. قبل از هر وضع جدیدی همچون سوار شدن به هواپیما یا حضور در جشن تولد، موقعیت را برای او شرح دهید و انتظارات واقعی خود را بیان كنید. به طور مثال بگویید : وقتی سوار هواپیما می‌شویم، در آنجا صندلی مخصوص خودت را داری و باید كمربندت را ببندی. می‌توانی كتاب بخوانی، چیزی بخوری یا با اسباب بازی كوچكی بازی كنی. وقتی فردا به جشن تولد می‌رویم، از تو انتظار دارم شلوغ نكنی و هنگامی كه دوستت كادوهایش را باز می‌كند، بنشینی و تماشا كنی. 

 5 – به كودك كمك كنید كه كمی جلوتر را ببیند. بچه‌ها در هر موقعیتی كه قرار دارند، رویدادهای بعدی را نمی بینند و فقط در لحظه زندگی می‌كنند. برای همین، هنگام گــذر از مرحله ای دیگر، دچار مشكل می‌شوند. بنا براین بهتر است هنگامی كه می‌خواهید او را از جایی كه دوست دارد به جای دیگری ببرید، ابتدا پنج دقیقه قبل او را مطلع كنید كه تا چند لحظه دیگر باید اینجا را ترك كنید. اگر بی خبر دست او را بگیرید و به جای دیگری ببرید باعث آزار او می‌شوید. 

 6 – از جایی كه برای او مشكل ساز است دور شوید. اگر هر بار با كودكتان به سوپر ماركت رفتید و با مشكلاتی روبرو شدید، زمانی به آنجا بروید كه كسی از او نگهداری می‌كند. بهتر است مدت یك ماه به او فرصت دهید و او را همراه خود به خرید نبرید، این مدت، زمان مناسبی است كه این چرخه ی منفی بشكند و به شما و فرزندتان اجازه دهد كه روال عادی پیدا كنید. 

علت انجام هر كاری را برای كودك توضیح دهید. 

 7 – در هر مرحله او را راهنمایی كنید. كارهای روزمره را به طور منظم انجام دهید. لباس پوشیدن، مسواك زدن، باز كردن در، تمیز كردن اسباب بازیها، رفتن به رختخواب، همه‌ی این موارد مجموعه‌ای هستند كه رویدادهای مهم روزانه محسوب می‌شوند. شما می‌خواهید فرزندتان هر یك را با موفقیت پشت سر بگذارد و در گذر از هر مرحله، رفتار مناسبی داشته باشد. دقت كنید كه هر یك از مراحل رشد كودكتان در كارهای روزمره پنهان شده است. او به تدریج می‌تواند كفشهایش را بپوشد و یا به حمام برود. شما نخست باید او را از لحاظ فیزیكی( در هر مرحله انجام امور روزانه) راهنمایی كنید و بعد فقط نظاره گر باشید. مثلاً به او بگویید : " من نمی توانم لباست را دربیاورم؛ اما تو را تماشا می‌كنم كه چطور این كار را می‌كنی. "

 8 – گاهی بعضی امور را به كودك یادآوری كنید. بچه‌ها به راحتی ممكن است چیزی را فراموش كنند. این وظیفه شماست كه بعضی موارد را به آنها تذكر دهید. مثلاً اگر كودك شما فراموش كرد به دستشویی برود. باید با مهربانی به او بگویید " وقت دستشویی" رفتن است. یك كلمه ی یاد آوری برای او بسیار مفید خواهد بود. به جای اینكه بگویید " اتاقت را مرتب كن " بهتر است به مورد مشخصی اشاره كنید. یعنی بگویید كتاب‌ها را در قفسه آبی، و اسباب بازی‌ها را در قفسه پایینی بگذار. هر قدر فرمان های شما واضحتر باشد پذیرفتن آنها برای كودك آسانتراست. 

 9– هنگام فرمان دادن به كودك، از دستورات واضح و روشن استفاده كنید. علت انجام هر كاری را برای كودك توضیح دهید. همانطور كه شما و فرزندتان در حال مسواك زدن هستید، برای آگاهی او توضیح دهید كه چه كار می‌كنید و چرا. مثلاً بگویید : " ببین من خمیر دندان را به تمام دندانم می‌رسانم. می‌خواهم همه ی جوجوهایی كه آنجا زندگی می‌كنند را در بیاورم. حالا با آب، دهانم را می‌شویم، غرغره می‌كنم و بعد آب دهانم را بیرون می‌ریزم. بیا با هم این طوری مسواك بزنیم".